Γενικές πληροφορίες

Τα παιδιά ανακαλύπτουν παίζοντας τον κόσμο. Τα παιχνίδια μπορούν να ενδυναμώσουν ικανότητες και δεξιότητες, όπως και τη δυνατότητα έκφρασης και προσφέρουν συχνά στους εφήβους να αναπτύξουν τη φαντασία τους. Το παιχνίδι είναι ως επί το πλείστον πολύτιμο, δίνει κίνητρο και περισσότερο ως ένας άχρηστος τρόπος να περνάει η ώρα, είναι ένας σημαντικός παράγοντας για την ανάπτυξη του παιδιού, το ψυχαγωγεί, φέρνει ποικιλία στην καθημερινότητα και συχνά εμπειρίες επιτυχίας.  

Τα ψηφιακά παιχνίδια είναι σήμερα συχνά ένα ζωτικό κομμάτι της ζωής των παιδιών και των εφήβων – είτε πρόκειται για ψηφιακά παιχνίδια στον υπολογιστή ή σε κονσόλες, ως διαδικτυακά παιχνίδια ή ως εφαρμογές. Σημαντικές είναι οι πληροφορίες για τα ψηφιακά παιχνίδια ανάλογα με την ηλικία και μια διαφοροποιημένη αντιπαράθεση, που βασίζεται στα ενδιαφέροντα και τις εμπειρίες των εφήβων. 

Ήδη μεταξύ των γενεών υπάρχουν ξεκάθαρες διαφορές (χάσμα γενεών), ως προς την αξιολόγηση των παιχνιδιών, όπως τα πολυπαιγμένα και τα λίγο και καθόλου παιγμένα (Ludic Gap). Οι συζητήσεις κινούνται περισσότερο με εφαλτήριο απόψεις και όχι ουσιώδεις γνώσεις και ιδίες εμπειρίες. Είναι σημαντικό, να θωρακίσουμε έτσι τα παιδιά και τους εφήβους, ώστε να έχουν λελογισμένη σχέση με τα ψηφιακά παιχνίδια. Πρέπει να τα βοηθήσουμε, ώστε να αναγνωρίζουν τους κινδύνους και να είναι ευαισθητοποιημένα έναντι διαφόρων προβληματικών καταστάσεων. Όταν διαθέτουμε δεξιότητες σχετικές με τα μέσα, η αντιπαράθεση με τα ψηφιακά παιχνίδια και τον διαδικτυακό κόσμο, με τον οποίο συχνά συνδέονται, απαιτεί αντίστοιχο κριτικό, δημιουργικό και γεμάτο ενσυναίσθηση τρόπο σκέψης και αναστοχασμού, ικανότητα διαπραγμάτευσης και διαλόγου. Αυτό ισχύει φυσικά και για όλους τους ενήλικους.

Στο πλαίσιο της συζήτησης για τα παιχνίδια στον υπολογιστή και στο βίντεο ανακύπτουν ηθικής φύσεως ερωτήματα, που συζητιούνται ευρέως και με αντιφατικό τρόπο. Προ πάντων η συζήτηση περί βίας στα ψηφιακά παιχνίδια οδηγεί σε ερωτήσεις, για το πώς πρέπει να διαχειριζόμαστε τις αναπαραστάσεις της βίας. Ποιες είναι οι απόψεις μας έναντι του πολέμου, της καταστροφής και της βίας; Τίθενται ακόμα ερωτήματα για την αναπαραγωγή στερεοτυπικών ρόλων στα ψηφιακά παιχνίδια και για αμφιβόλου ηθικής περιεχόμενα.

Τα παιδιά και οι έφηβοι παίζουν σύμφωνα με την ηλικία τους και τα ενδιαφέροντά τους εντελώς διαφορετικού τύπου παιχνίδια: παιχνίδια δράσης, παιχνίδια shooter (πυροβολισμών), παιχνίδια περιπέτειας και ρόλων, παιχνίδια εκπαιδευτικά και ενημερωτικά, παιχνίδια αθλημάτων και αγώνων, επιτραπέζια, παιχνίδια υπολογιστή. Η γοητεία που τους ασκούν τα ψηφιακά παιχνίδια απορρέει συχνά από το γεγονός ότι μπορούν να ακολουθήσουν μια ξεκάθαρη δομή και κανόνες, να πάρουν ανεξάρτητες αποφάσεις και να βιώσουν συναρπαστικές περιπέτειες. Καλούνται να υπερνικήσουν απειλές και να επιτύχουν στόχους. Εξ ου, λοιπόν, και η καλύτερη πρόληψης έναντι της εξάρτησης από τα βιντεοπαιχνίδια είναι να προσφέρουμε στους εφήβους μια πραγματικότητα με διαφάνεια και κανόνες, αλλά ταυτόχρονα προκλήσεις και τη δυνατότητα λήψης αυτόνομων αποφάσεων.